Wody butelkowane

W sklepach dostępnych jest mnóstwo wód butelkowanych. Niektóre dostępne są w całym kraju – inne tylko lokalnie.

Co powinniśmy wiedzieć wybierając wody butelkowane, na co zwrócić uwagę? Przede wszystkim na ich kwalifikację. Warto wiedzieć, że nie każda woda jest odpowiednia dla każdego.

Wody butelkowane dzielą się na: mineralne, źródlane i stołowe.

Na rynku dostępne są wody butelkowane o różnym wysyceniu dwutlenkiem węgla. Wyróżnia się wody niegazowane, nisko-, średnio- oraz wysokonasycone CO₂. Stosowany jest również podział ze względu na pochodzenie dwutlenku węgla w wodzie.

Woda mineralna – jest to woda podziemna wydobywana jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, która od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi różni się przede wszystkim tzw. pierwotną czystością pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, czyli nie zawiera substancji wynikających z działalności człowieka. Wody mineralne charakteryzuje stały skład i w zależności od zawartości składników mineralnych mogą być odpowiednie do codziennego spożywania lub posiadać szczególne właściwości zdrowotne (w przypadku wysokiej mineralizacji).

Wody mineralne są jedynym rodzajem wód mogących w swym nazewnictwie używać określenia „naturalne” oraz stosować oświadczenia takie jak „niska zawartość sodu” czy „zawiera magnez, wapń”.

Pod względem zawartości rozpuszczonych składników, naturalne wody mineralne dzieli się na 4 grupy:

• wody bardzo niskozmineralizowane zawierające w litrze poniżej 50 mg rozpuszczonych składników mineralnych,
• wody niskozmineralizowane zawierające w 1l 50–500 mg rozpuszczonych składników mineralnych charakteryzują się neutralnym smakiem, często niską zawartością sodu, odpowiednie do codziennego spożycia dla wszystkich,
• wody średniozmineralizowane zawierające w 1l od 500 do 1500 mg tych składników. Mają bardziej wyrazisty smak i specyficzne właściwości np. mogą być źródłem składników mineralnych np. wapnia, magnezu, potasu,
• wody wysokozmineralizowane o ogólnej mineralizacji powyżej 1500 mg rozpuszczonych składników mineralnych w 1l. Naturalne wody mineralne wysokozmineralizowane (powyżej 1500 mg/l) odpowiadają na konkretne potrzeby zdrowotne i nie nadają się do stałego spożycia w większych ilościach.

W oznakowaniu naturalnych wód mineralnych producenci zamieszczają dodatkowe informacje odnoszące się do specyficznych właściwości poszczególnych wód, które umożliwiają konsumentom odpowiednie stosowanie tych płynów w codziennej diecie. Informacje te dotyczą m.in. zawartości poszczególnych jonów (wodorowęglany, siarczany, chlorki, wapń, magnez, fluorki, żelazo, sód) oraz obejmują stwierdzenia dotyczące działania na organizm: np. może działać przeczyszczająco, może działać moczopędnie, odpowiednia dla diety ubogiej w sód czy odpowiednia dla przygotowania żywności dla niemowląt.

Woda źródlana – jest to woda podziemna wydobywana jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, różniąca się od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pierwotną czystością pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, a odpowiadająca jej pod względem właściwości i składu mineralnego. Woda ta nie zawiera w większej ilości składników, które przez niektóre osoby muszą być limitowane w diecie (jak sód, chlorki czy jodki), dlatego jest odpowiednia do stałego stosowania, na co dzień, bez szczególnych ograniczeń dotyczących wieku i stanu zdrowia. Z definicji wody źródlane to najczęściej wody niskozmineralizowane.

Woda stołowa powstaje przez dodanie składników mineralnych lub wody o wysokiej mineralizacji do wody źródlanej lub mineralnej niskozmineralizowanej. Przepisy prawa żywnościowego określają, że składnikami mającymi znaczenie fizjologiczne, zawartymi w solach mineralnych które mogą być dodawane do wody stołowej są: sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany lub węglany. Ponadto, przepisy regulują poziom zawartości ww. składników w wodach stołowych. Przykładowo, zawartość wapnia musi być równa lub wyższa niż 150mg/litr, a zawartość magnezu – równa lub wyższa niż 50mg/litr. Wody stołowe przeznaczone są głównie dla osób pracujących w uciążliwych warunkach termicznych oraz sportowców.

Zarówno w naturze, jak i w sklepach najwięcej jest wód o składzie, który odpowiada potrzebom większości z nas. Dlatego też spośród ogółu wód butelkowanych największą grupę stanowią wody o niskiej i średniej mineralizacji, przy czym ok. 54% to wody źródlane, ok. 44%  – wody mineralne, zaś wody stołowe to ok. 2% wszystkich dostępnych wód.

Do butelkowania może być wykorzystana tylko woda podziemna  o naturalnym składzie mineralnym, w której nie stwierdzono składników chemicznych, jak również mikroorganizmów, które mogłyby wskazywać na kontakt wody z zanieczyszczeniami. Dzięki tym właściwościom woda wydobywana z głębi ziemi nie musi, a wręcz nie może być  uzdatniania w sposób, który mógłby zmienić jej naturalne właściwości (np. chlorowana czy ozonowana).

Właściwie oznakowana woda powinna mieć na opakowaniu wyraźnie zaznaczony rodzaj (mineralna, źródlana, stołowa), nazwę ujęcia i jego lokalizację, nazwę i adres producenta, stopień nasycenia dwutlenkiem węgla (czyli informację czy to woda niegazowana, gazowana, lekko gazowana), poziom ogólnej mineralizacji oraz zawartość podstawowych kationów (sód, potas, wapń, magnez), zawartość podstawowych anionów (fluorkowego, siarczanowego, wodorowęglanowego, chlorkowego) zawsze podając tylko te, które decydują o charakterystyce danej wody. Zawartości kationów i anionów nie muszą podawać producenci wód źródlanych, gdyż z definicji są to wody nisko zmineralizowane (rzadko średnio zmineralizowane) i ich spożycie nie podlega szczególnym ograniczeniom. Bardzo ważne są zalecenia odnośnie przechowywania wody, gdyż niewłaściwe (w zbyt niskiej lub za wysokiej temperaturze, wystawione na działanie słońca, w sąsiedztwie produktów o silnym zapachu, zwłaszcza chemicznym) może wpłynąć negatywnie na jej jakość, o czym również warto pamiętać.

Do picia na co dzień najlepiej wybierać wodę, która najbardziej odpowiada nam pod kątem smaku, aby jej picie służyło nie tylko naszemu zdrowiu, ale też było po prostu przyjemnością.