Aspartam (E951)

Jest około 200 razy bardziej słodki od cukru (sacharozy) przy wartości energetycznej wynoszącej 4 kcal/g. Ponieważ już niewielka ilość aspartamu wystarcza do nadania produktowi pożądanego smaku słodkiego, ilość kalorii dostarczona przez aspartam jest nieznaczna. Przykładowo, szczypta aspartamu dostarczająca zaledwie 0,1 kcal energii ma taką samą słodycz jak łyżeczka cukru o wartości energetycznej 16 kcal.
Aspartam został odkryty w Stanach Zjednoczonych w 1965 r.
Jest używany przy produkcji napojów, dżemów, deserów, słodzików stołowych, ciastek czy gumy do żucia.
Aspartam jest powszechnie stosowany w Unii Europejskiej, oraz w wielu innych częściach świata, w tym w Kanadzie, Ameryce Południowej i Japonii.

Aspartam składa się z dwóch naturalnie występujących aminokwasów (fenyloalaniny i kwasu asparaginowego ) połączonych metanolem. W organizmie człowieka aspartam rozkłada się do fenyloalaniny, kwasu asparaginowego i metanolu. Fenyloalanina i kwas asparaginowy to aminokwasy, które występują w większości produktów spożywczych zawierających białko – m.in. w mięsie, produktach mlecznych i warzywach.

Bezpieczeństwo stosowania aspartamu było przedmiotem wielu badań i ocen różnych niezależnych instytucji naukowych, w tym Komitetu Naukowego ds. Żywności (SCF), Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Wspólnego Komitetu Ekspertów FAO / WHO ds. Dodatków do Żywności ( JECFA).

W 2013 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował opinię naukową w sprawie bezpieczeństwa aspartamu, opracowaną na podstawie wszelkich dostępnych informacji na temat aspartamu i produktów jego rozpadu. W opinii EFSA stwierdza, że aspartam i produkty jego rozpadu nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa na obecnym poziomie ekspozycji. Obecne dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) na poziomie 40 mg/kg masy ciała na dobę jest uważane za bezpieczne dla ogólnej populacji.

Ze względu na to, że aspartam jest źródłem fenyloalaniny, osoby chore na fenyloketonurię powinny wykluczyć go z diety – podobnie jak powinny ograniczać spożycie jakichkolwiek produktów zawierających fenyloalaninę. Aby ułatwić tym konsumentom wybór odpowiednich dla nich produktów, produkty zawierające aspartam są odpowiednio oznakowane. Mianowicie, aspartam, jak wszystkie dodatki do żywności będące składnikami produktów, musi być wyszczególniony w wykazie składników produktu. Jeżeli w wykazie aspartam jest oznaczony wyłącznie numerem E951, na etykiecie produktu umieszcza się informację o brzmieniu: „zawiera aspartam (źródło fenyloalaniny)”. Natomiast jeżeli w wykazie składników produktu podana jest nazwa „aspartam”, informacja na etykiecie brzmi „zawiera źródło fenyloalaniny”. Powyższe zasady odnoszą się również do substancji słodzącej E 962 (tj. soli aspartamu i acesulfamu).